Esofaxite

Outra das patoloxías que afecta ao esófago é a esofaxite, na cal o esófago inflámase e irrítase. (1)

Causas

- ERGE

- Alcoholismo

- Tabaquismo

- Vómitos

- Certos medicamentos

- Obesidade

- Infeccións por fungos ou virus (1)

Síntomas

- Tos

- Disfagia

- Odinofagia

- Pirosis (1)

Diagnóstico

Mediante manometría esofáxica, endoscopia alta ou cun tránsito esofagogastroduodenal (unha radiografía con papilla de bario). (1)

Tratamento

Depende da causa, pero podemos atoparnos con antiácidos para os síntomas de ERGE, antibióticos en caso de infeccións, cambios na dieta por exemplo evitar comidas picantes ou especias. (1)

Complicacións

Pode producirse estenosis do esófago, esófago de Barret, e este pode dar lugar a cancro de esófago.

Bibliografía

(1) Barcenilla Laguna J, Goyeneche Gracia ML, Madrigal Domínguez RE, Díez Redondo P. Esofagitis. Medicine [Internet]. 2000 [28 de diciembre de 2022];8(1):14–22. Dispoñible en: https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/001153.htm

ERGE

A ERGE, ou enfermidade por refluxo gastroesofágico é outra das patoloxías que nos podemos atopar no esófago, esta consiste en que os contidos estomacais volven cara o esófago, pois o cardias, cando chega o alimento ao estómago, péchase para evitar que o alimento retorne ao esófago, porén cando este non cerra ben, o contido gástrico volve a subir. (1)

Causas

- Consumo de alcohol

- Hernia de hiato

- Obesidade

- Embarazo

- Tabaquismo

- Medicamentos como broncodilatadores, dopaminérgicos, antidepresivos... (1)

Síntomas

- Dor retroesternal

- Pirosis

- Náuseas

- Regurgitación

- Tos

- Disfagia

- Hipo

- Odinofagia (1)

Tratamento

Principalmente facer cambios no estilo de vida, como baixar de peso en caso de obesidade, dormir coa cabeza algo elevada, non deitarse ao rematar de comer, evitar AINEs, e en caso de tomalos acompañalos de inhibidores da bomba de protóns como o Omeprazol. (1)

Complicacións

- Esófago de Barret

- Broncoespasmos

- Tos crónica

- Problemas dentais

- Úlcera esofágica

- Estenosis (1)

Bibliografía

(1) Michael M. Philiphs. Medline Plus [Internet]. National library of Medicine; [28 dec 2022]. Dispoñible en:

https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/000265.htm

Acalasia

A acalasia é unha enfermidade que afecta ao esófago, tubo que conecta a cavidade bucal co estómago.

En que consiste?

Na unión entre o esófago e o estómago temos o esfínter esofágico inferior (cardias), o cal acostuma estar relaxado para permitir o paso do alimento, pero na acalasia isto non sucede. (1)

Causas

Está causado por un dano nos nervios do esófago o cal pode ser hereditari. É pouco frecuente, pero pode darse a calquera idade.

Síntomas

- Reflujo

- Dor torácico

- Tos

- Dificultade para tragar

- Acidez gástrica

- Pérdida de peso (1)

Diagnóstico

Para evaluar o bo funcionamento do esófago contamos coa manometría, unha endoscopia superior para poder ver o esófago no seu interior ou unha radiografía. (1)

Tratamento

A súa finalidade é reducir a presión dos músculos do esófago para permitir o adecuado paso dos alimentos, esto pódese conseguir mediante o uso de Botox, medicamentos como os bloqueantes dos canais de calcio, ciruxía para cortar o músculo do cardias ou mediante a dilatación do esófago. (1)

Bibliografía

(1) Ruiz de León San Juan A, Pérez de la Serna Bueno JA. Acalasia. Rev Esp Enferm Dig [Internet]. 2008 [28 de diciembre de 2022];100(5). Dispoñible en: https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/000267.htm

Cómo é vivir sendo intolerante á lactosa?

Un trastorno moi común na nosa poboación é a intolerancia á lactosa; este é un azucre presente no leite e derivados. Para poder asimilala precisamos dun enzima que sexa capaz de dregadala, a lactasa, porén algunhas persoas o seu intestino deslgado non pode producila. (1)

Causas

Entre os bebés, os prematuros teñen mais posibilidades, porén ata os 3 anos non acostuman presentar síntomas, tamén poden nacer con algún problema conxénito que lles impide a producción de lactasa.

Moi frecuente en adultos, sobre todo entre asiáticos, africanos, americanos, sendo menos frecuente entre os europeos.

Algunhas enfermidades como a celiaquía, Crohn, infeccións no intestino delgado ou ciruxía neste pode producila, porén unha vez que se recupere podemos recuperar a tolerancia á lactosa. (1)

Síntomas

Os síntomas aparecen aos 30 minutos ou 2 horas despois de consumir lactosa:

- Distensión abdominal

- Cólicos abdominais

- Diarrea

- Flatulencia

- Náuseas (1)

Diagnóstico

Mediante o consumo da lactosa e realizando un cuestionario dos síntomas, así como diferentes probas, como a do alento ou do pH. (1)

Tratamento

Non existe un tratamento como tal, pero reducir a inxesta da lactosa alivia os síntomas. Porén outros productos lácteos axudan a mellorar a intolerancia como pode ser os queixos, iogur, leite con cereais, galletas... (1)

Para máis información neste vídeo explícase o funcionamento do intestino delgado cara a absorción da lactosa:

Bibliografía

(1) Fernandez Garcia M. Intolerancia a la Lactosa: Situacion Actual. Lulu.com; 2020.

https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/000276.htm

Sondaxe vesical

Unha das técnicas que realizamos o persoal de enfermaría é o sondaxe vesical; é dicir a introducción dunha sonda polo meato ata a vexiga para vaciar e recolectar orina.

Emprégase tanto en pacientes con incontinencia urinaria, retención urinaria, ciruxía de próstata ou xenitais, na esclerose múltiple, demencia, etc. (1)

Clasificación

- Segundo o tipo de material

• Látex
• Silicona
• PVC (2)

- Segundo o diámetro, medido en French Charrière (CH), en mulleres empléase sobre todo de 14 e 16 CH, e en homes de 16, 18, 20 e 22 CH (2)

- Segundo o número de luces

• 1
• 2: unha con un balón para fixala
• 3. unha das luces para facer lavados (2)

- Segundo o uso

• Permanente: permanece na vexiga durante un período longo ou curto, fixada a unha bolsa recolectora de orina, e a sonda acostuma a ser de 2 luces. (1)
• Intermitente: introdúcese para drenar a vexiga e retírase, proceso que se pode repetir varias veces. (1)
• Condón: emprégase en homes con incontinencia, cun dispositivo similar a un preservativo ao que se conecta a sonda e esta a unha bolsa, deberase cambiar a diario. (1)

- Segundo a forma da punta

• Couvelaire
• Tiemann
• Dufour
• Nelaton
• Mercier
• Foley
• Robinson (2)

Infografía sondas  (2)

Coidados

Deberase limpar a zona de inserción da sonda con auga e xabón todos os días, e lavar ben as mans antes de manipular a sonda.

Ademais recomendase beber moito para previr infeccións. (1)

Complicacións

Podemosnos atopar con persoas alérxicas ao látex, ou persoas que desenvolvan infeccións, que presenten cálculos vesicais, hematuria, dano renal, lesión uretral ou cancro vesical.

Se observa sangue na orina, outros cambios no seu aspecto ou presenta fiebre, entre outros, débeselle comunicar canto antes ao profesional de saúde correspondente, ou ben a/o enfermeir@ ou directamente ao seu médico. (1)

Bibliografía

(1) Sondas vesicales [Internet]. Medlineplus.gov. [28 de diciembre de 2022]. Dispoñible en: https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/003981.htm

(2) Tipos de sondas vesicales [Internet]. Enfermería Creativa. 2017 [28 de diciembre de 2022]. Dispoñible en: 

https://enfermeriacreativa.com/2017/11/07/tipos-de-sondas-vesicales/

Colonoscopia

Seguindo coas probas que se realizan nunha planta de dixestivo, temos a colonoscopia, que se emprega para ver o interior do inestino groso e o recto, a través dun colonoscopio, que contén unha cámara fixada a unha sonda flexible que se introduce no colon. (1)

Causas do procedemento

- Dor abdominal

- Cambios no aspecto das deposicións

- Pérdida de peso

- Pólipos

- Cancro de colon

- Enfermidade intestinal inflamatoria (1)

Preparación

Tendo en conta que o obxectivo da proba é ver o intestino groso por dentro, este debe estar completamente limpo para poder apreciar mellor as súas paredes e observar posibles cambios; polo tanto empregaremos enemas e laxantes e deberá seguir unha dieta estricta: durante polo menos 3 días antes da proba deberá evitar alimentos sólidos e beber líquidos claros (café, té, consomés, gelatinas, zumes colados, auga).

Procedemento

En primer lugar deberá sacar a roupa, e administraráselle un medicamento para facilitar a relaxación, así non sentirá dor aínda que esté consciente. A proba realizarase co paciente deitado en decúbito lateral esquerdo, aproximando as rodillas cara o tórax.

Comezamos introducindo o colonoscopio polo ano, avanzando lentamente; e insuflamos aire para ver mellor, así como podemos retirar posibles restos para facilitar a visión. Co colonoscopio podemos sacar unha pequena mostra, ou incluso no caso de haber pólipos, extraelos. A súa vez realizaremos imaxes para observalas detenidamente despois. (1)

Todo isto queda explicado no seguinte vídeo:

Despois do procedemento

O paciente pode presentar cólicos abdominais leves ou gases. Deberá beber moito líquido, comer saludable e intentar non conducir nin beber alcohol. (1)

Riscos

Como outras probas esta tamén conleva unha serie de complicacións como: hemorraxias pola extraccións dos pólipos, perforación do colon, infección ou reacción ao medicamento sedante.

Bibliografía

(1) Colonoscopia [Internet]. Medlineplus.gov. [28 Dec 2022]. Dispoñible en: 

https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/003886.htm#:~:text=Es%20un%20examen%20en%20el,toda%20la%20longitud%20del%20colon.

Complicacións da CPRE

A CPRE ou colangiopancreatografía retrógada endoscópica é un procedemento moi empregado na planta de dixestivo e que serve para examinar os conductos biliares a través dun endoscopio.

O seu uso pode ser tanto con fins diagnósticos como terapéuticos; para diagnosticar posibles colangitis, tumores pancreáticos ou dos conductos ou vesícula biliar; así como para tratar estenosis dos conductos biliares ou eliminar cálculos biliares. (1)

Antes do procedemento deberaselle explicar ao paciente en qué consiste esta proba, así como indicarlle que non poderá comer nin beber nada polo menos nas 4 horas anteriores a CPRE. (1)

Deberá sacar todas as xoias ou elementos que poidan interferir na radiografía, ademais de retirar prótesis dentais no caso de tela. (1)

Procedemento

En primer lugar precisaremos da inserción dun catéter venoso periférico, polo cal administrarase algún sedante para garantir unha relaxación á hora de realizar a proba. (1)

O endoscopio introdúcese pola boca e pasará polo esófago, atravesando o estómago ata chegar a primeira porción do intestino delgado, o duodeno. Unha vez alí, a través dun catetér do endoscopio, inxectarase unha solución cun tinte que poderemos observar na radiografía, como observaremos no seguinte vídeo.

Despois do procedemento pode presentar dor de garganta durante 3 ou 4 días. Se hai dor pode tomar paracetamol, pero débese evitar antiinflamatorios non esteroideos (AINEs) como son o ibuprofeno ou a aspirina.

En canto as inxestas, débese explicar que pode comer e beber. (1)

Complicacións

Como empregamos sedantes e contrastes, podemos atopar reaccións alérxicas. Entre os riscos da introdución do endoscopio, poden aparecer hemorraxias, perforación do intestino ou podemos causar unha pancreatitis. (1)

Bibliografía

(1) CPRE (colangiopancreatografía retrógrada endoscópica) [Internet]. Medlineplus.gov. [28 Dec 2022]. Dispoñible en: 

https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/007479.htm

Hepatite

Seguindo coas patoloxías dixestivas, o fígado é unha das glándulas accesorias do sistema dixetivo, e entre algunhas sas súas afectacións está a hepatite. Cómpre primeiro recordar un pouco sobre a súa anatomía e fisioloxía.

Anatomía e fisioloxía

O fígado atópase no hipocondrio dereito, no cuadrante superior dereito do abdome.

Podémolo dividir en 2 lóbulos (dereito e esquerdo) con 8 sectores, 4 en cada lóbulo, e que son funcionalmente independentes, quedando o sector I na súa cara posterior: (1)

Entre as súas funcións, as dixestivas xunto coas productoras e excretoras de bilis para a dixestión das grasas, tamén realiza outras coma regular a homeostase calórica, leva a cabo o metabolismo proteico, de hormonas, vitaminas, e xenobióticos así como na resposta inmunitaria. (2)

Que é a hepatite?

Esta é a inflamación e infección do fígado, que pode ser aguda (que transcurre nun período curto de tempo) ou crónica (a longo plazo) (3)

Causas

- Infección vírica: é o tipo máis común

- Alcohólica: consumo excesivo de alcohol durante un tempo prolongado

- Tóxica por consumo de químicos, sustancias corrosivas, etc.

- Autoinmune, na que o propio organismo destrúe ao propio fígado, causa desconocida, posiblemente genética.

- Causada por cirrosis, insuficiencia hepática ou cancro de fígado. (3)

Infección vírica

Causada por varios tipos de virus, segundo o virus temos dieffrentes tipos de hepatite:

• A: transmítese a través do contacto con alimentos ou con auga contaminada.
• B: transmítese a través de fluídos corporais, como pode ser a sangue.
• C: ao igual que a B
• D: ao igual que a B
• E:  transmítese a través do contacto con alimentos ou con auga contaminada, así como por consumo de carnes ou mariscos pouco cociñados. (3)

Síntomas

Aínda que hai persoas que poden ser asintomáticas, os síntomas que se podría ter serían:

- Fiebre

- Fatiga

- Pérdida de apetito

- Náuseas e vómitos

- Dor abdominal

- Orina escura

- Feces de cor clara

- Ictericia (3)

Diagnóstico

É importante realizar unha boa anamnesis así como unha boa exploración física, acompañado de análise de sangue, probas de imaxe como unha ecografía, un TAC ou unha resonancia magnética, tamén se pode realizar unha biopsia para verificar o dano hepático. (3)

Tratamento

Existen vacinas contra certos tipos de virus para previr a infección, así como medidas de prevención como un consumo mínimo de alcohol, lavar e cociñar ben os alimentos, ter relacións sexuais con protección, entre outras. (3)

Bibliografía

(1) López F. Anatomía y fisiología del hígado. [Internet] 1ª Edición. McGraw Hill 2015. Capítulo 48: Anatomía y fisiología del hígado; [27 Dec 2022]. Dispoñible en:

https://accessmedicina.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1475&sectionid=101524350

(2) Pozo M, Camello-Almaraz C, Camello PJ. Fisiología hepática. [Internet] 4ª Edición. McGraw Hill 2016. Capítulo 66: Fisiología hepática; [27 Dec 2022]. Dispoñible en:

https://accessmedicina.mhmedical.com/content.aspx?bookid=1858&sectionid=134368703 

(3) Hepatitis. Digestive System [Internet]. 2002 [27 Dec 2022]; Dispoñible en: 

https://medlineplus.gov/spanish/hepatitis.html#:~:text=%C2%BFQu%C3%A9%20es%20la%20hepatitis%3F,buen%20funcionamiento%20de%20este%20%C3%B3rgano. 

Flebitis

A flebitis é unha das complicacións que nos podemos atopar en calquera planta dun hospital na que se realicen insercións de vías venosas periféricas ou centrais, e que na planta de dixestivo e nefroloxía do CHUS tamén poden ter lugar.

A flebitis consiste na inflamación e irritación das veas, provacada por un corpo extraño, por medicación irritante ou pola contaminación bacteriana dun sistema intravenoso.

Tipos

- Mecánica

Máis común, está causada pola inserción dun catéter de gran calibre nunha vea de diámetro inferior, tamén pode estar causada por un traumatismo durante a colocación de dito catéter ou por un mal fixamento deste provocando movementos no interior da vea.

- Química

Está causada polos fármacos que son demasiado irritantes ou demasiado ácidos ou básicos, así como por solucións hipertónicas.

- Bacteriana

Está causada pola contaminación do sistema intravenoso durante a súa inserción, porén tamén pode deberse a unha baixa antisepsis da pel.

Clasificación

Segundo os síntomas que nos atopamos, podemos clasificar a flebitis nunha escala do 0 ao 4, sendo o 0 sen síntomas e o 4 a complicación máis grave desta.

• 0: asintomática
• 1: eritema con/sen dor
• 2: eritema e pode haber edema con dor
• 3: eritema con dor, formándose estrías ou un cordón venoso palpable
• 4: eritema con dor, estrñias, cordón venoso palpable e secreción purulenta

Solucións

O primeiro que se debe facer é retirar o catéter canto antes, controlando a zona de punción e aplicar paños ou compresas húmidas quentes durante polo menos 3 días, e se é necesario complementalo coa administración de AINEs (antiinflamatorios non esteroideos) orais.

 

Bibliografía

(1)  Rosenthal Kelli. Cuando aparece la flebitis. Nursing.  (Abril 2022); Vol.25 (4): 47. 

https://www.elsevier.es/index.php?p=revista&pRevista=pdf-simple&pii=S0212538207709044&r=20

Colitis

Dentro das patoloxías dixestivas, cabe destacar tamén a colitis. Esta consiste na inflamación do intestino groso ou colon.

Causas

Acostuma ser idiopática; é dicir, non se sabe a causa que a produce. Porén existen outros acontecementos que poden derivar nunha colitis, como son:

- Infeccións víricas ou parasitarias

- Intoxicación alimentaria

- Enfermidade de Crohn

- Colitis ulcerosa

- Colitis isquémica (1)

Síntomas

Podemos atoparnos con síntomas comúns como poden ser a dor abdominal (constante ou intermitente), fiebre, escalofríos, diarrea... así como outros menos comúns como poden ser feces con sangue ou deshidratación. (1)

Diagnóstico

Para o seu diagnóstico, precisarase dunha boa anamnesis, é dicir, recoller toda a información posible que nos fcailite o paciente, a través da entrevista, cunha serie de preguntas así como cunha boa exploración física. Pero tamén se poden realizar probas diagnósticas para confirmar a patoloxía, como poden ser a realización dunha colonoscopia, un TAC ou resonancia abdominal ou un coprocultivo. (1)

Complicacións

Se a colitis non remite, ou se trata a tempo, pode ter unha serie de complicacións graves como poden ser a perforación do colon, o megacolon tóxico ou formación de úlceras. (1)

Tratamento

Este dependerá da causa da enfermidade, pois non se tratará da mesma maneira unha infección vírica que a enfermidade de Crohn (enfermidade crónica). (1)

Bibliografía

(1)  Colitis [Internet]. Medlineplus.gov. [2022 Dec 28]. Dispoñible en:                                                     https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/001125.htm